Sự kiện bất khả kháng và hoàn thành thay đổi cơ bản là hai điều khoản các bên cần lưu ý khi soạn thảo hợp đồng để bảo vệ tốt nhất quyền lợi của mình. Tuy nhiên, hai khái niệm này có những điểm tương đồng đến mức nhiều người không thể phân biệt được đâu là trường hợp bất khả kháng, đâu là hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Trong bài viết này, Khánh An sẽ cùng bạn đọc phân biệt sự kiện bất khả kháng và hoàn cảnh thay đổi cơ bản trong hợp đồng.
Khoản 1, Điều 156 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định "Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép”.
Từ định nghĩa trên, có thể xác định một sự kiện được xem là sự kiện bất khả kháng khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
Thứ nhất, đó là những sự kiện xảy ra một cách khách quan hay gọi là sự kiện khách quan, tức sự kiện đó nằm ngoài phạm vi kiểm soát của bên vi phạm hợp đồng. Ví dụ: Sự kiện bão, lũ, động đất, sóng thần...
Thứ hai, hậu quả của sự kiện không thể lường trước được tại thời điểm giao kết hoặc trong quá trình thực hiện hợp đồng cho đến trước thời điểm xảy ra hành vi vi phạm.
Thứ ba, hậu quả của sự kiện đó không thể khắc phục được mặc dù áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
Khoản 1, Điều 420 Bộ luật dân sự năm 2015 không định nghĩa hoàn cảnh thay đổi cơ bản là gì mà chỉ nêu một sự kiện được coi là hoàn cảnh thay đổi cơ bản khi đáp ứng các điều kiện, đó là:
- Sự thay đổi hoàn cảnh do nguyên nhân khách quan xảy ra sau khi giao kết hợp đồng.
- Tại thời điểm giao kết hợp đồng, các bên không thể lường trước được về sự thay đổi hoàn cảnh.
- Hoàn cảnh thay đổi lớn đến mức nếu như các bên biết trước thì hợp đồng đã không được giao kết hoặc được giao kết nhưng với nội dung hoàn toàn khác.
- Việc tiếp tục thực hiện hợp đồng mà không có sự thay đổi nội dung hợp đồng sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho một bên.
- Bên có lợi ích bị ảnh hưởng đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết trong khả năng cho phép, phù hợp với tính chất của hợp đồng mà không thể ngăn chặn, giảm thiểu mức độ ảnh hưởng đến lợi ích.
Nội dung phân biệt | Bất khả kháng | Thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản |
Căn cứ pháp lý | Khoản 1, Điều 156 Bộ luật dân sự năm 2015 | Điều 420 Bộ luật dân sự năm 2015 |
Điều kiện | 1. Sự kiện xảy ra một cách khách quan (sự kiện xảy ra nằm ngoài phạm vi kiểm soát, ý chí của bên vi phạm). 2. Không thể lường trước được tại thời điểm giao kết hợp đồng. 3. Không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết. | 1. Sự thay đổi hoàn cảnh do nguyên nhân khách quan xảy ra sau khi giao kết hợp đồng. 2. Tại thời điểm giao kết hợp đồng, các bên không thể lường trước được về sự thay đổi hoàn cảnh. 3. Hoàn cảnh thay đổi lớn đến mức nếu như các bên biết trước thì hợp đồng đã không được giao kết hoặc được giao kết nhưng với nội dung hoàn toàn khác. 4. Việc tiếp tục thực hiện hợp đồng mà không có sự thay đổi nội dung hợp đồng sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho một bên. 5. Bên có lợi ích bị ảnh hưởng đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết trong khả năng cho phép, phù hợp với tính chất của hợp đồng mà không thể ngăn chặn, giảm thiểu mức độ ảnh hưởng đến lợi ích. |
Hậu quả pháp lý có thể xảy ra trong thực tiễn | 1. Các bên thỏa thuận kéo dài thời gian thực hiện nghĩa vụ hợp đồng; Nếu các bên không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được thì thời hạn thực hiện nghĩa vụ hợp đồng được tính thêm một thời gian bằng thời gian xảy ra trường hợp bất khả kháng cộng với thời gian hợp lý để khắc phục. 2. Căn cứ chấm dứt hợp đồng mà không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. 3. Bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ do sự kiện bất khả kháng thì không phải chịu trách nhiệm dân sự. 4. Không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng. Lưu ý: trừ khi các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác. | 1. Bên có lợi ích bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu bên kia đàm phán lại hợp đồng trong một thời hạn hợp lý. có 2. Yêu cầu Tòa án: - Chấm dứt hợp đồng tại một thời điểm xác định. - Sửa đổi hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích của các bên do hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Tuy nhiên, Tòa án chỉ được quyết định việc sửa đổi hợp đồng trong trường hợp việc chấm dứt hợp đồng sẽ gây thiệt hại lớn hơn so với các chi phí để thực hiện hợp đồng nếu được sửa đổi. Trong quá trình đàm phán sửa đổi, chấm dứt hợp đồng, Tòa án giải quyết vụ việc các bên vẫn phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng. Lưu ý: trừ khi các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác. |
Khánh An vừa cùng bạn đọc phân biệt sự kiện bất khả kháng và hoàn cảnh thay đổi cơ bản trong hợp đồng. Mong rằng bài viết đã cung cấp những kiến thức hữu ích cho bạn đọc.
Hiểu biết pháp luật ngày nay không chỉ cần thiết đối với các chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư mà còn quan trọng với tất cả mọi người. Bạn đọc đừng quên theo dõi Khánh An mỗi ngày để nâng cao kiến thức pháp lý và chủ động bảo vệ tốt nhất quyền lợi của mình. Nếu có bất cứ vướng mắc nào hoặc có nhu cầu soạn thảo hợp đồng, đừng ngại liên hệ với Khánh An để được tư vấn trực tiếp.
CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KHÁNH AN
Văn phòng: Toà nhà 88 Tô Vĩnh Diện, Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội
Hotline: 02466.885.821 hoặc 096.987.7894
Email: info@khanhanlaw.net
Website:https://khanhanlaw.com/