Trong mọi nền kinh tế hiện đại, thuế không chỉ là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước mà còn là công cụ điều tiết vĩ mô quan trọng, góp phần ổn định thị trường và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Nhưng để hệ thống thuế vận hành hiệu quả, công bằng và minh bạch thì không thể thiếu một khung pháp lý vững chắc – đó chính là Luật Quản lý thuế.
Vậy Luật Quản lý thuế là gì? Nó điều chỉnh những vấn đề nào trong mối quan hệ giữa người nộp thuế và cơ quan thuế? Những quy định về khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế, miễn giảm, cưỡng chế thuế… có gì thay đổi so với trước đây? Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi số ngành thuế, hoạt động sản xuất – kinh doanh ngày càng gắn chặt với nền tảng trực tuyến, thì Luật Quản lý thuế phiên bản mới đang có nhiều điểm đổi mới mạnh mẽ để thích ứng và phát triển.
Bài viết này sẽ mang đến cho bạn đọc một cái nhìn toàn diện và dễ hiểu nhất về Luật Quản lý thuế: từ khái niệm, vai trò, nguyên tắc áp dụng, đến những nội dung nổi bật trong luật sửa đổi, bổ sung gần đây. Dù bạn là kế toán doanh nghiệp, hộ kinh doanh, nhà đầu tư cá nhân hay đơn giản là người dân muốn hiểu rõ quyền và nghĩa vụ thuế của mình, thì đây chính là nguồn thông tin hữu ích không thể bỏ lỡ.
Luật Quản lý thuế là hệ thống các quy định pháp luật do Nhà nước ban hành nhằm điều chỉnh toàn bộ quá trình quản lý thuế – từ khâu đăng ký thuế, kê khai, tính thuế, nộp thuế, hoàn thuế cho đến các hoạt động kiểm tra, thanh tra, cưỡng chế thuế và xử lý vi phạm hành chính về thuế.
Nói cách khác, đây là một khung pháp lý tổng thể điều tiết mối quan hệ giữa người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế, đảm bảo sự minh bạch, hiệu quả và tuân thủ đúng quy định trong toàn bộ chu trình thuế. Luật này không chỉ quy định quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan thuế, mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng của người nộp thuế trong suốt quá trình thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.
Luật Quản lý thuế hiện hành là Luật số 38/2019/QH14, được Quốc hội khóa XIV thông qua vào ngày 13 tháng 6 năm 2019 và chính thức có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2020.
Luật này được ban hành nhằm thay thế cho Luật Quản lý thuế năm 2006 và các luật sửa đổi, bổ sung vào các năm 2012, 2014 và 2016. Việc ban hành luật mới là bước đi cần thiết trong bối cảnh hệ thống thuế cần được cải cách toàn diện để thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của nền kinh tế số, thương mại điện tử và các chuẩn mực quốc tế trong lĩnh vực tài chính – thuế.
Luật Quản lý thuế 2019 hướng đến việc hiện đại hóa toàn diện công tác quản lý thuế, từng bước chuyển đổi từ mô hình quản lý truyền thống sang ứng dụng công nghệ số và tự động hóa. Qua đó, luật đề cao các nguyên tắc công khai, minh bạch, hiệu quả trong toàn bộ quá trình thu – chi ngân sách thông qua thuế.
Bên cạnh đó, một trong những mục tiêu then chốt của luật là bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người nộp thuế, bằng cách đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và tạo điều kiện thuận lợi trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Đồng thời, luật cũng góp phần giảm chi phí tuân thủ, nâng cao sự tự giác và kỷ luật tài chính trong xã hội.
Cuối cùng, thông qua việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, luật góp phần tăng cường kỷ luật thu – chi ngân sách, đảm bảo nguồn thu ổn định và công bằng cho ngân sách nhà nước.
Tính đến thời điểm hiện tại, Luật Quản lý thuế năm 2019 vẫn là văn bản pháp lý chính thức và có hiệu lực áp dụng trong năm 2025. Hiện chưa có đạo luật mới được ban hành để thay thế hoàn toàn văn bản này.
Tuy nhiên, một số điều khoản của Luật Quản lý thuế 2019 đã được điều chỉnh, bổ sung thông qua một văn bản pháp luật quan trọng mới được Quốc hội thông qua gần đây.
Cụ thể, tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV (chiều ngày 29/1/2025), Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 luật, bao gồm:
Trong đó, Luật Quản lý thuế 2019 đã được điều chỉnh một số nội dung để phù hợp hơn với thực tiễn quản lý tài chính – ngân sách và yêu cầu hội nhập.
Ngoài ra, các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành các nội dung liên quan cũng sẽ tiếp tục được cập nhật và ban hành mới (nếu có) để bảo đảm sự đồng bộ và hiệu lực thực thi trong hệ thống pháp luật về thuế.
Dù Luật Quản lý thuế 2019 vẫn đang là nền tảng pháp lý chính thức trong năm 2025, nhưng để bảo đảm thực thi đồng bộ và thống nhất, nhiều văn bản dưới luật đã được ban hành nhằm hướng dẫn chi tiết các quy định của luật này. Dưới đây là tổng hợp các Nghị định và Thông tư hướng dẫn Luật Quản lý thuế 2019 còn hiệu lực tính đến thời điểm hiện tại:
1. Các Nghị định hướng dẫn Luật Quản lý thuế 2019
2. Các Thông tư hướng dẫn Luật Quản lý thuế 2019
Từ ngày 01/01/2025, nguyên tắc quản lý thuế được thực hiện theo quy định tại Điều 5 Luật Quản lý thuế 2019, đã được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 1 Điều 6 của Luật sửa đổi 9 luật năm 2024. Những nguyên tắc này tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho một hệ thống quản lý thuế minh bạch, hiện đại và phù hợp với thông lệ quốc tế. Cụ thể:
Mọi tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh và cá nhân đều có trách nhiệm nộp thuế đầy đủ, đúng quy định của pháp luật. Đây là nghĩa vụ công dân, đồng thời là điều kiện để góp phần xây dựng và duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước.
Cơ quan quản lý thuế cùng các cơ quan nhà nước có liên quan thực hiện nhiệm vụ quản lý thuế trên nguyên tắc công khai, minh bạch, bình đẳng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người nộp thuế. Các hoạt động quản lý phải dựa trên quy định của Luật Quản lý thuế và các luật có liên quan.
Công chức thực hiện nhiệm vụ quản lý thuế phải giải quyết hồ sơ trong phạm vi thông tin, tài liệu do người nộp thuế cung cấp, dữ liệu của cơ quan thuế, thông tin từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền và kết quả phân tích rủi ro thuế. Mọi hành động đều phải tuân thủ chức trách, đúng pháp luật và trong giới hạn được giao.
Không chỉ cơ quan thuế, mà mọi cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đều có trách nhiệm phối hợp và tham gia vào công tác quản lý thuế theo đúng quy định pháp luật.
Việc quản lý thuế phải đi đôi với cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, đồng thời tiếp cận với các nguyên tắc quản lý tiên tiến trên thế giới như:
Các doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu được áp dụng biện pháp ưu tiên về thủ tục thuế theo quy định của Luật Hải quan và các văn bản hướng dẫn của Chính phủ, nếu đáp ứng đủ điều kiện.
Trong môi trường kinh tế năng động và hội nhập sâu rộng, Luật Quản lý thuế đóng vai trò như “trụ cột pháp lý” định hướng hoạt động thu – nộp ngân sách một cách công bằng, hiệu quả và minh bạch. Những đổi mới gần đây trong luật không chỉ bắt nhịp với xu hướng chuyển đổi số ngành thuế, mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.
Từ việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, quy định cụ thể hơn về hóa đơn điện tử, quản lý giao dịch xuyên biên giới, đến việc thiết lập cơ chế kiểm soát rủi ro và tuân thủ tự nguyện – tất cả đều cho thấy một tư duy mới trong quản lý thuế: linh hoạt nhưng vẫn chặt chẽ, hiện đại nhưng không xa rời nguyên tắc minh bạch và công bằng.
Hiểu và nắm vững Luật Quản lý thuế không chỉ giúp người nộp thuế bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, mà còn góp phần xây dựng một hệ thống thuế thân thiện, hiệu quả và phát triển bền vững. Hy vọng bài viết đã phần nào giúp bạn giải đáp câu hỏi “Luật Quản lý thuế là gì?” và nhận diện được những điểm mới quan trọng trong bối cảnh hiện nay, từ đó chủ động hơn trong hành trình đồng hành cùng Nhà nước trong công tác thu – nộp thuế một cách trách nhiệm và hợp pháp.
Khánh An tự hào là một trong những đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ luật tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết mang đến cho Quý Khách hàng các giải pháp pháp lý toàn diện và hiệu quả, đáp ứng đầy đủ nhu cầu và yêu cầu của từng doanh nghiệp cũng như cá nhân.
Các lĩnh vực tư vấn của chúng tôi bao gồm:
Giá trị cốt lõi của Khánh An
Chúng tôi luôn hướng tới 3 giá trị cốt lõi: UY TÍN – CHẤT LƯỢNG – HIỆU QUẢ CAO. Những giá trị này không chỉ là kim chỉ nam trong hoạt động của chúng tôi mà còn là động lực để chúng tôi không ngừng phát triển. Chúng tôi tự hào khi nhận được những phản hồi tích cực từ Quý Khách hàng, điều này khẳng định chất lượng dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Khánh An sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình để mang đến dịch vụ luật tốt nhất, đồng hành cùng sự phát triển bền vững của Quý Khách hàng.
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KHÁNH AN
Website: https://khanhanlaw.com/
Địa chỉ:Toà nhà 88 Tô Vĩnh Diện, Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội
Hotline: 02466.885.821 hoặc 096.987.7894.
Email: info@khanhanlaw.net
Xem thêm: Thủ tục thành lập Viện nghiên cứu khoa học công nghệ năm 2025
Khuyến cáo:
Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp các thông tin chung và không nhằm cung cấp bất kỳ ý kiến tư vấn cho bất kỳ trường hợp cụ thể nào. Các quy định pháp luật được dẫn chiếu trong nội dung bài viết có hiệu lực vào thời điểm đăng tải bài viết nhưng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đọc. Do đó, chúng tôi khuyến nghị bạn luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi áp dụng.
Các vấn đề liên quan đến nội dung hoặc quyền sở hữu trí tuệ của bài viết, vui lòng gửi email đến info@khanhanlaw.net.
Khánh An là một công ty tư vấn tại Việt Nam có kinh nghiệm và năng lực cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến Doanh nghiệp và Đầu tư. Vui lòng tham khảo về dịch vụ của chúng tôi qua website: khanhanlaw.com hoặc liên hệ trực tiếp qua số Hotline: 02488.821.921 hoặc 096.987.7894.