Khi nền kinh tế đang không ngừng mở rộng và hội nhập sâu rộng, hoạt động đấu thầu ngày càng đóng vai trò then chốt trong việc quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư của Nhà nước và các tổ chức. Đấu thầu không chỉ là một cơ chế lựa chọn nhà thầu cạnh tranh, minh bạch và công bằng, mà còn là công cụ hữu hiệu để kiểm soát chi phí, nâng cao chất lượng công trình, hàng hóa và dịch vụ công. Tuy nhiên, để hoạt động này diễn ra một cách hợp pháp, minh bạch và hiệu quả, việc nắm rõ và tuân thủ Luật đấu thầu là điều kiện tiên quyết.
Luật đấu thầu không đơn thuần là một văn bản pháp lý quy định trình tự, thủ tục đấu thầu, mà còn là kim chỉ nam để các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp định hướng hành vi, tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo quyền lợi của mình trong quá trình tham gia các gói thầu. Trên thực tế, rất nhiều dự án lớn – từ đầu tư công, phát triển hạ tầng đến mua sắm thiết bị – đều được triển khai thông qua hình thức đấu thầu, và mỗi bước đi trong quy trình này đều có sự hiện diện của các quy định pháp lý chặt chẽ từ Luật đấu thầu.
Không dừng lại ở đó, trong những năm gần đây, Luật đấu thầu tại Việt Nam đã có nhiều điều chỉnh, bổ sung quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tăng cường tính minh bạch, phòng chống tiêu cực và nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công. Việc cập nhật những điểm mới trong Luật đấu thầu – đặc biệt là những sửa đổi, bổ sung trong Luật Đấu thầu năm 2023 (có hiệu lực từ 1/1/2024) – trở thành yêu cầu cấp thiết với bất kỳ tổ chức hay cá nhân nào đang hoạt động trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng, cung ứng hàng hóa và dịch vụ.
Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ: Luật đấu thầu là gì? Những quy định cốt lõi mà doanh nghiệp và các bên liên quan cần nắm? Và đâu là những điểm mới nhất trong Luật đấu thầu hiện hành? Nếu bạn là nhà thầu, nhà đầu tư, cán bộ quản lý dự án hoặc đơn giản là người đang quan tâm đến các hoạt động mua sắm công và đấu thầu trong nước – thì đây chính là những thông tin bạn không nên bỏ lỡ.
Luật Đấu thầu là hệ thống các quy định pháp luật điều chỉnh toàn bộ quá trình đấu thầu, từ khâu chuẩn bị đến việc lựa chọn nhà thầu hoặc nhà đầu tư, chủ yếu áp dụng cho các dự án có sử dụng vốn nhà nước hoặc các nguồn vốn yêu cầu phải tổ chức đấu thầu công khai, minh bạch.
Đây được xem là công cụ pháp lý quan trọng nhằm đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh, công bằng và minh bạch giữa các đơn vị tham gia đấu thầu. Đồng thời, Luật Đấu thầu còn góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư công, phòng ngừa tiêu cực, lãng phí và tạo điều kiện lựa chọn nhà thầu có năng lực, mang lại giá trị tối ưu cho ngân sách nhà nước và toàn xã hội.
Luật Đấu thầu áp dụng cho nhiều nhóm đối tượng và trong phạm vi hoạt động rộng, cụ thể:
Đối tượng điều chỉnh: Gồm các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp, doanh nghiệp nhà nước hoặc doanh nghiệp tư nhân khi sử dụng vốn nhà nước để đầu tư, mua sắm hoặc thuê dịch vụ.
Phạm vi điều chỉnh:
Việc tuân thủ Luật Đấu thầu là yêu cầu bắt buộc đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan khi thực hiện những hoạt động thuộc phạm vi nói trên.
Mục tiêu chính của Luật Đấu thầu bao gồm:
Nguyên tắc cơ bản của Luật Đấu thầu là:
Tính đến thời điểm hiện tại, Luật Đấu thầu đang có hiệu lực áp dụng trong năm 2025 là Luật Đấu thầu năm 2023, có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2024. Tuy nhiên, nội dung của luật này đã được điều chỉnh, cập nhật qua hai văn bản sửa đổi quan trọng sau:
Đây là luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan, bao gồm:
Được Quốc hội thông qua ngày 29/11/2024, văn bản này điều chỉnh một số nội dung nhằm đảm bảo sự đồng bộ giữa các luật về đầu tư và quy hoạch.
Đây là văn bản sửa đổi quy mô lớn, tác động đến nhiều luật quan trọng, bao gồm:
Được thông qua ngày 25/6/2025, Luật số 90/2025/QH15 tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động đấu thầu, đặc biệt trong bối cảnh tăng cường minh bạch, hiệu quả và kiểm soát chặt chẽ hơn trong quản lý đầu tư công.
Để triển khai hiệu quả Luật Đấu thầu 2023 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2024) cũng như các nội dung sửa đổi tại Luật số 90/2025/QH15, nhiều Nghị định và Thông tư đã được ban hành nhằm hướng dẫn chi tiết thi hành. Dưới đây là những văn bản nổi bật đang có hiệu lực trong năm 2025:
1. Nghị định 188/2025/NĐ-CP
Đây là văn bản hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm y tế, trong đó đáng chú ý là phần quy định chi tiết về việc thanh toán chi phí thuốc, trang thiết bị y tế theo quy định tại khoản 3 Điều 55 Luật Đấu thầu 2023, đã được sửa đổi tại Luật số 90/2025/QH15. Nghị định này bắt đầu có hiệu lực từ 15/8/2025.
2. Nghị định 17/2025/NĐ-CP
Nghị định này được ban hành nhằm sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong các Nghị định hiện hành có liên quan đến Luật Đấu thầu, nhằm bảo đảm sự đồng bộ với các quy định pháp lý mới. Nghị định có hiệu lực từ ngày 19/02/2025.
3. Nghị định 115/2024/NĐ-CP
Đây là văn bản chuyên biệt hướng dẫn việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện các dự án đầu tư có sử dụng đất, bảo đảm tuân thủ quy trình đấu thầu theo quy định mới của Luật. Hiệu lực kể từ 16/9/2024.
4. Nghị định 24/2024/NĐ-CP
Nghị định này tập trung hướng dẫn cụ thể quy trình lựa chọn nhà thầu trong hoạt động đấu thầu, giúp các bên tham gia hiểu rõ thủ tục và yêu cầu pháp lý. Nghị định có hiệu lực từ 27/02/2024.
5. Nghị định 23/2024/NĐ-CP
Hướng dẫn việc lựa chọn nhà đầu tư trong các dự án thuộc ngành, lĩnh vực phải tổ chức đấu thầu theo pháp luật chuyên ngành. Đây là Nghị định có tính chất đặc thù theo từng lĩnh vực quản lý. Có hiệu lực từ 27/02/2024.
6. Thông tư 22/2024/TT-BKHĐT
Thông tư này quy định về việc cung cấp và đăng tải thông tin lựa chọn nhà thầu, cũng như mẫu hồ sơ đấu thầu sử dụng trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Có hiệu lực từ 01/01/2025, riêng một số nội dung áp dụng sớm từ 01/12/2024.
7. Thông tư 69/2024/TT-BTC
Ban hành danh mục hàng hóa, dịch vụ thuộc diện mua sắm tập trung cấp quốc gia, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước. Thông tư này có hiệu lực từ 15/11/2024.
8. Thông tư 15/2024/TT-BKHĐT
Văn bản này quy định về mẫu hồ sơ đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP) hoặc dự án đầu tư kinh doanh. Đồng thời, hướng dẫn việc đăng tải thông tin lên hệ thống đấu thầu quốc gia. Hiệu lực từ 30/9/2024.
9. Quyết định 1667/QĐ-BYT
Đây là văn bản quan trọng của Bộ Y tế, hướng dẫn áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt theo điểm đ khoản 1 Điều 29 Luật Đấu thầu. Quyết định có hiệu lực từ 14/6/2024.
10. Thông tư 05/2024/TT-BYT
Thông tư này quy định về danh mục thuốc, thiết bị y tế và vật tư xét nghiệm được áp dụng hình thức đàm phán giá, kèm theo quy trình lựa chọn nhà thầu tương ứng. Bắt đầu có hiệu lực từ 15/5/2024.
11. Thông tư 04/2024/TT-BYT
Quy định về danh mục thuốc mua sắm tập trung cấp quốc gia, góp phần kiểm soát chi phí và nâng cao chất lượng cung ứng thuốc. Có hiệu lực từ 20/4/2024.
12. Thông tư 03/2024/TT-BYT
Ban hành danh mục các loại thuốc do ít nhất 3 hãng trong nước sản xuất trên dây chuyền đạt chuẩn EU-GMP (hoặc tương đương), đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, giá thành và khả năng cung cấp. Thông tư có hiệu lực từ 16/4/2024.
13. Thông tư 02/2024/TT-BKHĐT
Hướng dẫn về hoạt động đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và thi cấp – thu hồi chứng chỉ đấu thầu chuyên môn, nhằm nâng cao năng lực cho các cá nhân, tổ chức tham gia vào hoạt động đấu thầu.
Đấu thầu là một quá trình được tổ chức nhằm lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực để thực hiện các hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, thi công xây lắp, hoặc lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án đầu tư kinh doanh. Quá trình này được thực hiện dựa trên các nguyên tắc cốt lõi gồm: cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, đấu thầu qua mạng đã trở thành xu hướng tất yếu. Đây là hình thức tổ chức đấu thầu thông qua Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, cho phép các bên tham gia đăng tải, cập nhật, nộp và đánh giá hồ sơ một cách minh bạch, nhanh chóng và tiết kiệm chi phí. (Theo khoản 8 và 9 Điều 4 Luật Đấu thầu 2023)
Để đảm bảo tính khách quan, công bằng và ngăn ngừa xung đột lợi ích, Luật Đấu thầu 2023 quy định rõ ràng các yêu cầu về tính độc lập pháp lý và tài chính giữa các bên tham gia trong từng giai đoạn của hoạt động đấu thầu. Cụ thể như sau:
Nhà thầu nộp hồ sơ quan tâm hoặc hồ sơ dự sơ tuyển phải độc lập với:
Nhà thầu dự thầu phải độc lập với:
Trong quá trình thực hiện hợp đồng, các nhà thầu đảm nhiệm vai trò giám sát, thi công hoặc kiểm định phải đảm bảo không có quan hệ phụ thuộc về pháp lý và tài chính với nhau.
Một nhà thầu hoặc nhóm nhà thầu được coi là độc lập nếu đáp ứng tất cả các điều kiện sau:
Các tập đoàn kinh tế nhà nước, công ty mẹ – con, hoặc các đơn vị thành viên được phép tham dự gói thầu của nhau nếu sản phẩm, dịch vụ liên quan thuộc ngành nghề kinh doanh chính. Tuy nhiên, với các gói thầu hỗn hợp do tập đoàn hoặc công ty mẹ làm chủ đầu tư, không được có mối liên hệ về cổ phần (trực tiếp hoặc gián tiếp trên 30%) với các nhà thầu, tư vấn liên quan đến lập, thẩm định thiết kế hoặc báo cáo kỹ thuật.
Tương tự như nhà thầu, nhà đầu tư cũng phải đảm bảo độc lập về pháp lý và tài chính với:
Có thể nói, Luật đấu thầu chính là trụ cột pháp lý vững chắc giúp hoạt động mua sắm công, đầu tư phát triển và lựa chọn nhà thầu tại Việt Nam diễn ra một cách công bằng, minh bạch và hiệu quả. Việc nắm vững luật không chỉ giúp các bên tham gia đấu thầu tuân thủ đúng quy định, tránh sai phạm, mà còn là lợi thế để nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo uy tín và cơ hội trúng thầu trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt.
Đặc biệt, với những thay đổi đáng chú ý trong Luật Đấu thầu năm 2023 – từ mở rộng phạm vi điều chỉnh, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục, đến tăng cường tính công khai minh bạch và ứng dụng công nghệ thông tin – pháp luật về đấu thầu tại Việt Nam đang từng bước tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hệ thống quy định về đấu thầu tương đối phức tạp và thường xuyên cập nhật. Vì vậy, việc chủ động tìm hiểu, theo dõi và áp dụng đúng những điểm mới trong luật là điều bắt buộc đối với mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp nếu muốn tham gia hợp pháp và thành công trong lĩnh vực này.
Tuân thủ pháp luật – nắm chắc quy trình – cập nhật kịp thời – đó chính là chìa khóa để đi đúng hướng trên con đường đấu thầu đầy thử thách nhưng cũng đầy tiềm năng.
Khánh An tự hào là một trong những đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ luật tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết mang đến cho Quý Khách hàng các giải pháp pháp lý toàn diện và hiệu quả, đáp ứng đầy đủ nhu cầu và yêu cầu của từng doanh nghiệp cũng như cá nhân.
Các lĩnh vực tư vấn của chúng tôi bao gồm:
Giá trị cốt lõi của Khánh An
Chúng tôi luôn hướng tới 3 giá trị cốt lõi: UY TÍN – CHẤT LƯỢNG – HIỆU QUẢ CAO. Những giá trị này không chỉ là kim chỉ nam trong hoạt động của chúng tôi mà còn là động lực để chúng tôi không ngừng phát triển. Chúng tôi tự hào khi nhận được những phản hồi tích cực từ Quý Khách hàng, điều này khẳng định chất lượng dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Khánh An sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình để mang đến dịch vụ luật tốt nhất, đồng hành cùng sự phát triển bền vững của Quý Khách hàng.
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KHÁNH AN
Website: https://khanhanlaw.com/
Địa chỉ:Toà nhà 88 Tô Vĩnh Diện, Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội
Hotline: 02466.885.821 hoặc 096.987.7894.
Email: info@khanhanlaw.net
Xem thêm: Dịch vụ thành lập công ty tại Singapore 2025 hiệu quả, tiết kiệm
Khuyến cáo:
Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp các thông tin chung và không nhằm cung cấp bất kỳ ý kiến tư vấn cho bất kỳ trường hợp cụ thể nào. Các quy định pháp luật được dẫn chiếu trong nội dung bài viết có hiệu lực vào thời điểm đăng tải bài viết nhưng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đọc. Do đó, chúng tôi khuyến nghị bạn luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi áp dụng.
Các vấn đề liên quan đến nội dung hoặc quyền sở hữu trí tuệ của bài viết, vui lòng gửi email đến info@khanhanlaw.net.
Khánh An là một công ty tư vấn tại Việt Nam có kinh nghiệm và năng lực cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến Doanh nghiệp và Đầu tư. Vui lòng tham khảo về dịch vụ của chúng tôi qua website: khanhanlaw.com hoặc liên hệ trực tiếp qua số Hotline: 02488.821.921 hoặc 096.987.7894.
Công ty TNHH Tư Vấn Khánh An
A: Toà nhà 88 Tô Vĩnh Diện, Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội
Chính sách
DỊCH VỤ
Dịch vụ thành lập trung tâm ngoại ngữ
Dịch vụ thành lập trung tâm tư vấn du học
Dịch vụ làm phiếu lý lịch tư pháp
BẢN ĐỒ VĂN PHÒNG
Thiết kế web: vGing
