Trong thời đại đô thị hóa và dân số tăng nhanh, việc thuê nhà – dù để ở, để kinh doanh hay sử dụng vào các mục đích khác – đã trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống của hàng triệu người. Tuy nhiên, đằng sau một giao dịch tưởng như đơn giản đó lại ẩn chứa rất nhiều rủi ro nếu không được ràng buộc bằng một hợp đồng thuê nhà rõ ràng, hợp pháp và đầy đủ điều khoản cần thiết.
Trên thực tế, không ít người đi thuê hoặc cho thuê vẫn giữ thói quen “thuận mua vừa bán”, thỏa thuận bằng miệng, hoặc ký hợp đồng theo cảm tính mà không nắm rõ những quy định pháp lý cần thiết. Hậu quả là khi xảy ra tranh chấp – về tiền cọc, thời hạn thuê, trách nhiệm sửa chữa hay quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng – cả hai bên đều rơi vào thế bất lợi, mất thời gian, công sức và đôi khi phải nhờ đến sự can thiệp của pháp luật.
Vì vậy, việc tìm hiểu và nắm vững những điều bắt buộc phải có trong hợp đồng thuê nhà không chỉ giúp bạn phòng tránh những rắc rối không đáng có, mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp, rõ ràng trong các giao dịch dân sự. Một bản hợp đồng được soạn thảo bài bản sẽ là “tấm khiên” bảo vệ quyền lợi cho cả bên thuê và bên cho thuê, đồng thời tạo nền tảng cho một mối quan hệ hợp tác minh bạch, lâu dài và đáng tin cậy.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau phân tích cụ thể những nội dung quan trọng mà bất kỳ hợp đồng thuê nhà nào cũng bắt buộc phải có. Từ thông tin pháp lý cơ bản, điều khoản về giá cả, thời hạn thuê, cho đến các cam kết về quyền – nghĩa vụ của mỗi bên… tất cả sẽ được trình bày một cách rõ ràng, có hệ thống và dễ áp dụng vào thực tế.
Hợp đồng thuê nhà là một văn bản thỏa thuận được ký kết giữa hai bên: bên cho thuê và bên thuê nhà ở, nhằm xác lập mối quan hệ thuê – cho thuê về mặt pháp lý. Trong đó, hợp đồng sẽ ghi rõ các điều khoản liên quan đến địa điểm thuê, thời hạn thuê, giá thuê, phương thức thanh toán, quyền và nghĩa vụ của hai bên, cũng như các điều kiện ràng buộc trong suốt thời gian thuê.
Đây là công cụ pháp lý quan trọng nhằm đảm bảo lợi ích hợp pháp cho cả hai phía, hạn chế rủi ro và mâu thuẫn phát sinh trong quá trình sử dụng nhà ở. Việc lập hợp đồng thuê nhà giúp mọi thỏa thuận giữa hai bên trở nên minh bạch, có căn cứ rõ ràng để giải quyết khi xảy ra tranh chấp.
Về bản chất, hợp đồng thuê nhà là một loại hợp đồng dân sự được quy định trong Bộ luật Dân sự 2015 và cụ thể hơn là trong Luật Nhà ở 2014. Vì vậy, khi được lập đúng trình tự, đúng nội dung, với đầy đủ chữ ký của các bên có liên quan, hợp đồng này sẽ có giá trị pháp lý ràng buộc và có thể được sử dụng như chứng cứ trước pháp luật nếu xảy ra tranh chấp.
Theo quy định hiện hành, việc công chứng hợp đồng thuê nhà không bắt buộc, trừ khi:
Dù không phải lúc nào cũng cần công chứng, nhưng trong thực tế, việc công chứng hoặc chứng thực hợp đồng thuê nhà dài hạn là điều nên làm để tránh những rắc rối pháp lý về sau, nhất là khi hợp đồng liên quan đến số tiền lớn, tài sản giá trị hoặc mối quan hệ pháp lý phức tạp.
Hợp đồng thuê nhà không chỉ là sự thỏa thuận dân sự giữa hai bên mà còn là cơ sở pháp lý rõ ràng để bảo vệ quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quá trình thuê. Để đảm bảo tính minh bạch, ràng buộc và dễ đối chiếu khi xảy ra tranh chấp, hợp đồng thuê nhà cần bắt buộc bao gồm các nội dung sau đây:
Phần đầu tiên và bắt buộc trong bất kỳ hợp đồng thuê nhà nào là thông tin cụ thể của cả bên cho thuê và bên thuê. Những thông tin này giúp xác định rõ tư cách pháp lý và năng lực chịu trách nhiệm của các bên trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng.
Thông tin này cần được đối chiếu với giấy tờ tùy thân hoặc giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp để đảm bảo tính xác thực và hợp pháp.
Hợp đồng cần mô tả cụ thể tài sản được đem ra cho thuê – tức là căn nhà hoặc mặt bằng, nhằm tránh nhầm lẫn và là cơ sở để kiểm kê khi bàn giao.
Đây là nội dung quan trọng thường bị xem nhẹ nhưng lại là cơ sở để xác định quyền sử dụng hợp pháp của bên thuê:
Việc nêu rõ mục đích cũng giúp xác định được nghĩa vụ liên quan như xin phép chính quyền, cải tạo nhà cửa, treo biển hiệu… nếu cần.
Thời hạn thuê nhà là điều khoản cốt lõi cần được nêu rõ trong hợp đồng nhằm tránh tình trạng kéo dài hợp đồng không có điểm kết thúc hoặc chấm dứt đột ngột gây thiệt hại cho các bên.
Việc xác lập rõ thời hạn thuê nhà không chỉ đảm bảo quyền lợi của cả hai bên mà còn là cơ sở quan trọng để giải quyết tranh chấp nếu phát sinh.
Một trong những nội dung quan trọng nhất của hợp đồng thuê nhà là giá thuê và cách thức thanh toán, bởi đây là căn cứ xác định nghĩa vụ tài chính giữa hai bên.
Tiền đặt cọc là khoản tiền được bên thuê nộp trước nhằm đảm bảo cho việc thực hiện hợp đồng một cách nghiêm túc. Mọi điều khoản liên quan đến đặt cọc cần được ghi rõ và minh bạch.
- Số tiền đặt cọc: Cần nêu rõ có đặt cọc hay không, nếu có thì ghi cụ thể số tiền (bằng số và chữ), thời điểm nộp và hình thức nộp (tiền mặt hoặc chuyển khoản). Ví dụ: “Bên thuê đặt cọc số tiền là 10.000.000 đồng (Mười triệu đồng) ngay khi ký hợp đồng”.
- Điều kiện hoàn trả: Ghi rõ thời điểm hoàn trả cọc là khi nào – thường là sau khi chấm dứt hợp đồng và bàn giao nhà nguyên trạng.
- Trường hợp không hoàn trả toàn bộ cọc: Hợp đồng cần nêu rõ điều kiện mà bên cho thuê có thể giữ lại một phần hoặc toàn bộ số tiền đặt cọc, ví dụ:
Điều này giúp hai bên có cơ sở rõ ràng nếu có tranh chấp xảy ra.
Phần này cần được trình bày rõ ràng, tách biệt giữa bên cho thuê và bên thuê, thể hiện sự công bằng, minh bạch trong quan hệ hợp đồng.
Đối với bên cho thuê:
Đối với bên thuê:
Trong quá trình sử dụng, tài sản cho thuê có thể phát sinh hỏng hóc hoặc xuống cấp. Vì vậy, hợp đồng cần quy định rõ trách nhiệm bảo trì, sửa chữa giữa hai bên.
- Trường hợp cần sửa chữa: Ghi rõ khi nào bên thuê được phép sửa chữa (ví dụ: khi hư hỏng nhẹ, không thay đổi kết cấu).
- Chi phí sửa chữa: Thỏa thuận rõ ràng ai sẽ là người chịu trách nhiệm chi phí – thường là:
- Thiết bị cụ thể: Có thể liệt kê rõ các thiết bị thuộc trách nhiệm bên nào khi cần sửa chữa như: hệ thống điện, nước, điều hòa, máy nước nóng, bếp gas…
Việc quy định trước sẽ giúp hai bên tránh được tranh cãi và có căn cứ giải quyết rõ ràng nếu phát sinh sự cố trong quá trình thuê nhà.
Một điều khoản không thể thiếu trong hợp đồng thuê nhà là cam kết sử dụng nhà đúng mục đích và không vi phạm pháp luật. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của bên cho thuê mà còn tạo nền tảng pháp lý rõ ràng để xử lý nếu xảy ra hành vi vi phạm.
Cụ thể, bên thuê cần cam kết:
Điều khoản này giúp bên cho thuê có cơ sở đơn phương chấm dứt hợp đồng hoặc yêu cầu cơ quan chức năng can thiệp nếu phát hiện vi phạm, tránh ảnh hưởng đến quyền sở hữu và uy tín của mình.
Để đảm bảo quyền chủ động cho mỗi bên trong các tình huống không mong muốn, hợp đồng cần quy định rõ các điều kiện được phép đơn phương chấm dứt hợp đồng và cách xử lý đi kèm.
- Các trường hợp chấm dứt hợp đồng: Có thể bao gồm:
- Thời gian báo trước: Hợp đồng nên quy định rõ thời gian báo trước khi đơn phương chấm dứt – thông thường là 15 đến 30 ngày, đủ để bên kia có thời gian chuẩn bị, thu xếp.
- Xử lý tài sản và chi phí: Cần làm rõ nghĩa vụ hoàn trả tài sản, dọn dẹp, thanh toán chi phí phát sinh đến thời điểm chấm dứt. Nếu có đặt cọc, cũng cần quy định rõ về hoàn trả hay khấu trừ chi phí.
Điều khoản này giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý và tránh việc chấm dứt hợp đồng một cách đột ngột, gây thiệt hại cho một trong hai bên.
Mặc dù hai bên đều mong muốn thực hiện hợp đồng một cách suôn sẻ, nhưng trong thực tế, các mâu thuẫn và tranh chấp có thể phát sinh. Do đó, điều khoản giải quyết tranh chấp là không thể thiếu.
Việc quy định sẵn trình tự giải quyết tranh chấp giúp tránh được tình trạng lúng túng khi phát sinh vấn đề và tạo cảm giác yên tâm cho các bên tham gia hợp đồng.
Phần kết của hợp đồng cần thể hiện rõ thời điểm hợp đồng bắt đầu có hiệu lực và các yếu tố liên quan đến hình thức, số lượng văn bản.
Ký kết hợp đồng thuê nhà là một bước quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền lợi, tài chính và nghĩa vụ pháp lý của cả bên thuê và bên cho thuê. Vì vậy, trước khi đặt bút ký tên, người thuê cần lưu ý một số vấn đề sau để đảm bảo an toàn pháp lý và tránh tranh chấp không đáng có:
Một sai lầm phổ biến của nhiều người khi thuê nhà là chủ quan, không đọc kỹ hợp đồng hoặc chỉ xem lướt phần giá thuê, bỏ qua các điều khoản quan trọng như thời hạn, điều kiện chấm dứt hợp đồng, cam kết đặt cọc, sửa chữa, quyền sử dụng…
Việc đọc kỹ toàn bộ hợp đồng giúp bạn:
Hãy dành thời gian đọc từ đầu đến cuối và đừng ngại đặt câu hỏi hoặc yêu cầu sửa đổi nếu thấy điều khoản không phù hợp.
Trước khi ký hợp đồng, bạn cần yêu cầu bên cho thuê cung cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (thường gọi là "sổ đỏ" hoặc "sổ hồng"). Đây là cách tốt nhất để:
Nếu bên cho thuê là người được ủy quyền, cần kiểm tra văn bản ủy quyền hợp lệ (có công chứng) và còn hiệu lực.
Dù quan hệ giữa bên thuê và bên cho thuê có thân quen đến đâu, hợp đồng miệng luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro vì không có căn cứ rõ ràng để bảo vệ quyền lợi khi phát sinh tranh chấp.
Hợp đồng thuê nhà nên luôn được lập thành văn bản rõ ràng, có chữ ký của cả hai bên, thể hiện đầy đủ các điều khoản đã thỏa thuận. Trường hợp bên cho thuê là tổ chức, công ty thì cần có đóng dấu và chữ ký của người đại diện hợp pháp.
Chỉ khi có văn bản cụ thể, bạn mới có cơ sở để yêu cầu bồi thường, hoàn tiền đặt cọc, hoặc khởi kiện khi quyền lợi bị xâm phạm.
Khi nhận nhà, hãy yêu cầu lập biên bản bàn giao cụ thể, ghi rõ:
Biên bản này nên có chữ ký của cả hai bên, có thể kèm theo ảnh chụp hiện trạng để đối chiếu khi chấm dứt hợp đồng hoặc xảy ra tranh chấp liên quan đến tiền đặt cọc và hư hại tài sản.
Sau khi ký kết, mỗi bên cần giữ ít nhất một bản hợp đồng gốc có đầy đủ chữ ký của cả hai bên, và đóng dấu nếu bên cho thuê là pháp nhân (doanh nghiệp, tổ chức, công ty…).
Việc lưu giữ hợp đồng gốc giúp:
Hợp đồng nên được bảo quản kỹ, tránh để mất hoặc thất lạc. Nếu có chỉnh sửa, cần thỏa thuận bằng văn bản hoặc lập phụ lục hợp đồng có hiệu lực tương đương.
Một bản hợp đồng thuê nhà tưởng chừng như chỉ là thủ tục giấy tờ, nhưng lại có vai trò then chốt trong việc đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hợp pháp cho mối quan hệ giữa người thuê và người cho thuê. Trong bối cảnh ngày càng nhiều giao dịch dân sự diễn ra nhanh chóng và linh hoạt, việc trang bị cho mình kiến thức cơ bản về hợp đồng thuê nhà, đặc biệt là những điều khoản bắt buộc phải có, là cách tốt nhất để phòng ngừa rủi ro và bảo vệ quyền lợi chính đáng của bản thân.
Đừng bao giờ xem nhẹ việc ký hợp đồng hay nghĩ rằng những chi tiết nhỏ không quan trọng. Một dòng mơ hồ hay một điều khoản thiếu sót có thể trở thành nguyên nhân dẫn đến tranh chấp kéo dài và thiệt hại không mong muốn. Do đó, hãy dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng, hoặc nếu cần thiết, tìm đến sự tư vấn của người có chuyên môn để đảm bảo bản hợp đồng bạn ký kết là hợp pháp, rõ ràng và toàn diện.
Hy vọng rằng với những chia sẻ chi tiết trong bài viết này, bạn đã có được cái nhìn đầy đủ hơn về những điều bắt buộc cần có trong một hợp đồng thuê nhà. Dù bạn đang là người đi thuê hay là chủ nhà cho thuê, hãy luôn ký kết hợp đồng trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ pháp luật và đặt sự minh bạch lên hàng đầu – bởi đó chính là nền tảng cho một mối quan hệ giao dịch văn minh, an toàn và bền vững.
Khánh An tự hào là một trong những đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ luật tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết mang đến cho Quý Khách hàng các giải pháp pháp lý toàn diện và hiệu quả, đáp ứng đầy đủ nhu cầu và yêu cầu của từng doanh nghiệp cũng như cá nhân.
Các lĩnh vực tư vấn của chúng tôi bao gồm:
Giá trị cốt lõi của Khánh An
Chúng tôi luôn hướng tới 3 giá trị cốt lõi: UY TÍN – CHẤT LƯỢNG – HIỆU QUẢ CAO. Những giá trị này không chỉ là kim chỉ nam trong hoạt động của chúng tôi mà còn là động lực để chúng tôi không ngừng phát triển. Chúng tôi tự hào khi nhận được những phản hồi tích cực từ Quý Khách hàng, điều này khẳng định chất lượng dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Khánh An sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình để mang đến dịch vụ luật tốt nhất, đồng hành cùng sự phát triển bền vững của Quý Khách hàng.
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KHÁNH AN
Website: https://khanhanlaw.com/
Địa chỉ:Toà nhà 88 Tô Vĩnh Diện, Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội
Hotline: 02466.885.821 hoặc 096.987.7894.
Email: info@khanhanlaw.net
Xem thêm: Thủ tục thành lập công ty ở Hồng Kông
Khuyến cáo:
Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp các thông tin chung và không nhằm cung cấp bất kỳ ý kiến tư vấn cho bất kỳ trường hợp cụ thể nào. Các quy định pháp luật được dẫn chiếu trong nội dung bài viết có hiệu lực vào thời điểm đăng tải bài viết nhưng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đọc. Do đó, chúng tôi khuyến nghị bạn luôn tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi áp dụng.
Các vấn đề liên quan đến nội dung hoặc quyền sở hữu trí tuệ của bài viết, vui lòng gửi email đến info@khanhanlaw.net.
Khánh An là một công ty tư vấn tại Việt Nam có kinh nghiệm và năng lực cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến Doanh nghiệp và Đầu tư. Vui lòng tham khảo về dịch vụ của chúng tôi qua website: khanhanlaw.com hoặc liên hệ trực tiếp qua số Hotline: 02488.821.921 hoặc 096.987.7894.