Chứng chỉ năng lực xây dựng là gì? Tất tần tật thông tin bạn cần biết

Trong lĩnh vực xây dựng – một ngành nghề đòi hỏi tính chuyên môn cao và trách nhiệm pháp lý chặt chẽ – việc chứng minh năng lực hành nghề không chỉ là yêu cầu bắt buộc của pháp luật mà còn là một cách để khẳng định uy tín, vị thế của tổ chức, cá nhân trên thị trường. Trong bối cảnh các quy định pháp lý ngày càng rõ ràng và minh bạch, chứng chỉ năng lực xây dựng đã trở thành một điều kiện thiết yếu để các doanh nghiệp, tổ chức được phép tham gia hoạt động tư vấn, thi công, giám sát hay quản lý dự án xây dựng.

Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm, giá trị pháp lý, các hạng mục cấp chứng chỉ hay quy trình, thủ tục xin cấp loại chứng chỉ này. Chính vì thế, bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện và chi tiết nhất về chứng chỉ năng lực xây dựng, từ khái niệm, phân loại đến điều kiện, hồ sơ, thời hạn và cơ quan cấp phép. Dù bạn là chủ doanh nghiệp xây dựng, nhà thầu, cá nhân làm trong ngành hay người đang tìm hiểu để khởi nghiệp trong lĩnh vực này – bài viết này chắc chắn sẽ là nguồn tham khảo hữu ích không thể bỏ qua.

Chứng chỉ năng lực xây dựng là gì?

Chứng chỉ năng lực xây dựng là một loại giấy tờ pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, nhằm xác nhận năng lực chuyên môn và kinh nghiệm thực tế của các tổ chức khi tham gia hoạt động trong lĩnh vực xây dựng. Đây là một trong những điều kiện bắt buộc để các đơn vị có thể thực hiện hợp pháp các công việc xây dựng theo quy định pháp luật.

Theo Khoản 2, Điều 83 Nghị định 15/2021/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi Điểm a Khoản 26, Điều 12 Nghị định 35/2023/NĐ-CP, các tổ chức muốn tham gia vào một số hoạt động xây dựng cụ thể bắt buộc phải sở hữu chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng (gọi tắt là chứng chỉ năng lực), ngoại trừ các trường hợp được quy định rõ tại Khoản 3 của Điều này.

Các lĩnh vực yêu cầu phải có chứng chỉ năng lực bao gồm:

• Khảo sát xây dựng
• Lập thiết kế quy hoạch xây dựng
• Thiết kế và thẩm tra thiết kế xây dựng
• Tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng
• Thi công xây dựng công trình
• Tư vấn giám sát thi công xây dựng công trình

Ngoài ra, phạm vi và nội dung cụ thể của chứng chỉ năng lực được quy định rõ trong Phụ lục VII của Nghị định 15/2021/NĐ-CP. Trong trường hợp tổ chức đã được cấp chứng chỉ nhưng lĩnh vực hoạt động không nằm trong danh mục quy định tại phụ lục này, thì khi gia hạn chứng chỉ, lĩnh vực hoạt động sẽ được điều chỉnh tương ứng dựa trên kinh nghiệm và năng lực mà tổ chức kê khai trong hồ sơ đề nghị cấp lại.

Chứng chỉ năng lực xây dựng hiện nay được phân thành 3 hạng tùy theo mức độ đáp ứng yêu cầu về quy mô, kinh nghiệm và nhân sự:

• Hạng I: Dành cho các tổ chức có năng lực cao nhất, được phép thực hiện các công trình cấp đặc biệt, cấp I trở xuống.
• Hạng II: Dành cho các tổ chức đủ năng lực thực hiện công trình cấp II trở xuống.
• Hạng III: Dành cho các tổ chức có năng lực thực hiện công trình cấp III trở xuống.

Tóm lại, chứng chỉ năng lực xây dựng không chỉ là căn cứ pháp lý giúp các tổ chức được phép hành nghề trong lĩnh vực xây dựng, mà còn là thước đo thể hiện uy tín, trình độ chuyên môn và năng lực thi công của đơn vị đó trên thị trường.

Điều kiện cấp chứng chỉ năng lực xây dựng hạng III

Chứng chỉ năng lực xây dựng hạng III là cấp độ đầu tiên trong hệ thống phân hạng năng lực tổ chức tham gia hoạt động xây dựng. Theo các quy định tại Điều 91 đến Điều 96 của Nghị định 15/2021/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 35/2023/NĐ-CP), để được cấp chứng chỉ năng lực hạng III, tổ chức cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện về nhân sự, trang thiết bị và cơ sở pháp lý tương ứng với từng lĩnh vực hoạt động cụ thể.

1. Với tổ chức khảo sát xây dựng:

• Có phòng thí nghiệm đạt chuẩn hoặc hợp đồng thỏa thuận liên kết với phòng thí nghiệm được công nhận trong lĩnh vực khảo sát địa chất công trình.
• Có đầy đủ thiết bị hoặc năng lực huy động thiết bị phục vụ khảo sát xây dựng.
• Người giữ chức danh chủ nhiệm khảo sát phải có chứng chỉ hành nghề khảo sát xây dựng từ hạng III trở lên, phù hợp với lĩnh vực đề nghị cấp chứng chỉ.
• Đội ngũ kỹ thuật viên phải có chuyên môn phù hợp với loại hình khảo sát đăng ký.

2. Với tổ chức lập thiết kế quy hoạch xây dựng:

• Các cá nhân đảm nhiệm vị trí chủ nhiệm, chủ trì trong đồ án quy hoạch (quy hoạch xây dựng, hạ tầng kỹ thuật, giao thông…) phải có chứng chỉ hành nghề thiết kế quy hoạch xây dựng từ hạng III trở lên, tương ứng với chuyên môn phụ trách.

3. Với tổ chức thiết kế, thẩm tra thiết kế xây dựng:

• Chủ nhiệm, chủ trì thiết kế hoặc thẩm tra thiết kế các bộ môn phải có chứng chỉ hành nghề từ hạng III trở lên, hoặc chứng chỉ hành nghề kiến trúc theo Luật Kiến trúc (đối với thiết kế, thẩm tra kiến trúc công trình).
• Nhân sự tham gia phải có chuyên môn, kỹ năng phù hợp với lĩnh vực và loại công trình xin cấp chứng chỉ.

Lưu ý: Quy định này đã được sửa đổi, bổ sung tại Điểm c Khoản 32, Điều 12, Nghị định 35/2023/NĐ-CP.

4. Với tổ chức tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng:

• Giám đốc quản lý dự án phải sở hữu chứng chỉ hành nghề quản lý dự án hạng III trở lên.
• Nhân sự phụ trách chuyên môn cần có chứng chỉ hành nghề phù hợp như giám sát thi công, định giá xây dựng… từ hạng III trở lên.
• Đội ngũ tham gia thực hiện quản lý dự án cần có chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với công việc đảm nhận.

5. Với tổ chức thi công xây dựng công trình:

• Chỉ huy trưởng công trường phải đáp ứng điều kiện tương ứng với chứng chỉ chỉ huy trưởng hạng III trở lên.
• Nhân sự kỹ thuật phải có trình độ chuyên môn phù hợp (tối thiểu là cao đẳng nghề hoặc đại học chuyên ngành).
• Có năng lực huy động đầy đủ máy móc, thiết bị chính để thi công công trình phù hợp với phạm vi đăng ký.

6. Với tổ chức tư vấn giám sát thi công xây dựng:

• Người giữ chức danh giám sát trưởng phải có chứng chỉ hành nghề giám sát thi công xây dựng hạng III trở lên.
• Các giám sát viên khác cũng phải có chứng chỉ hành nghề phù hợp với loại công trình và lĩnh vực giám sát đăng ký trong hồ sơ năng lực.

Trường hợp nào tổ chức được cấp chứng chỉ năng lực xây dựng?

Chứng chỉ năng lực xây dựng không phải lúc nào cũng được cấp tự động. Chỉ khi tổ chức rơi vào một trong các trường hợp sau, cơ quan có thẩm quyền mới tiến hành xem xét và cấp chứng chỉ:

• Cấp mới lần đầu: Khi tổ chức lần đầu tiên tham gia lĩnh vực xây dựng và có nhu cầu đăng ký chứng chỉ năng lực.
• Điều chỉnh hạng: Khi tổ chức có đủ điều kiện và muốn nâng hạng hoặc thay đổi hạng chứng chỉ đang có.
• Bổ sung, điều chỉnh nội dung: Khi có thay đổi về lĩnh vực hoạt động, phạm vi hoặc thông tin trên chứng chỉ cần cập nhật.
• Cấp lại: Trong trường hợp chứng chỉ vẫn còn hiệu lực nhưng bị mất, hư hỏng, hoặc ghi sai thông tin.
• Gia hạn: Khi chứng chỉ gần hết thời hạn, tổ chức cần làm thủ tục gia hạn để tiếp tục sử dụng hợp pháp.

Việc hiểu rõ các trường hợp này sẽ giúp tổ chức chủ động hơn trong công tác quản lý hồ sơ năng lực và tránh những rủi ro không đáng có khi tham gia hoạt động xây dựng.

Khi nào chứng chỉ năng lực xây dựng bị thu hồi?

Dù đã được cấp hợp lệ, chứng chỉ năng lực xây dựng vẫn có thể bị thu hồi nếu tổ chức vi phạm một trong những quy định sau đây:

• Tổ chức chấm dứt hoạt động, giải thể hoặc tuyên bố phá sản.
• Không còn đáp ứng các điều kiện năng lực theo quy định pháp luật hiện hành.
• Làm giả giấy tờ, tài liệu trong quá trình đề nghị cấp hoặc cấp lại chứng chỉ.
• Cho tổ chức hoặc cá nhân khác sử dụng trái phép chứng chỉ năng lực được cấp.
• Tẩy xóa, sửa chữa nội dung trên chứng chỉ gây sai lệch thông tin.
• Chứng chỉ được cấp sai thẩm quyền, không đúng cơ quan chức năng quy định.
• Chứng chỉ bị ghi sai thông tin do lỗi của cơ quan cấp (trong trường hợp này cần cấp lại thay vì sử dụng tiếp).
• Chứng chỉ được cấp khi tổ chức không đủ điều kiện năng lực theo quy định.

Việc bị thu hồi chứng chỉ không chỉ gây ảnh hưởng đến uy tín tổ chức mà còn làm gián đoạn các hoạt động xây dựng đang triển khai. Do đó, mỗi đơn vị cần thường xuyên rà soát điều kiện năng lực và tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật để tránh vi phạm.

Kết luận

Chứng chỉ năng lực xây dựng không chỉ đơn thuần là một loại giấy tờ mang tính chất hành chính, mà còn là “bản cam kết về chất lượng” mà mỗi tổ chức hoạt động trong ngành xây dựng cần phải có trước khi tham gia thị trường. Việc sở hữu chứng chỉ này không chỉ giúp doanh nghiệp khẳng định uy tín, nâng cao vị thế cạnh tranh, mà còn tuân thủ đúng quy định của pháp luật, tránh được các rủi ro pháp lý và xử phạt hành chính trong quá trình hoạt động.

Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm chứng chỉ năng lực xây dựng, phân loại chứng chỉ, điều kiện cấp, quy trình xin cấp, cũng như những điểm mới trong quy định hiện hành. Nếu bạn đang có kế hoạch xin cấp chứng chỉ cho tổ chức của mình, hãy bắt đầu từ việc chuẩn bị hồ sơ một cách bài bản, lựa chọn đúng lĩnh vực và hạng mục phù hợp với năng lực hiện có. Trong trường hợp cần sự hỗ trợ chuyên sâu, đừng ngần ngại tìm đến các đơn vị tư vấn pháp lý uy tín trong ngành.

Cuối cùng, hãy nhớ rằng: trong một thị trường xây dựng ngày càng chuyên nghiệp và minh bạch, chứng chỉ năng lực không chỉ là tấm vé để tham gia, mà còn là nền móng để phát triển bền vững. Đầu tư vào chứng chỉ năng lực – tức là đầu tư vào tương lai của chính doanh nghiệp bạn.

Giới thiệu về dịch vụ Công ty tư vấn Khánh An

Khánh An tự hào là một trong những đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ luật tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết mang đến cho Quý Khách hàng các giải pháp pháp lý toàn diện và hiệu quả, đáp ứng đầy đủ nhu cầu và yêu cầu của từng doanh nghiệp cũng như cá nhân.

Các lĩnh vực tư vấn của chúng tôi bao gồm:

• Tư vấn và cung cấp dịch vụ Luật tới doanh nghiệp Việt Nam (bao gồm doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài) và các loại giấy phép con.
• Tư vấn cho các Doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang các thị trường Singapore, Hồng Kông, BVI,...
• Tư vấn hoàn thiện Hợp đồng, các văn kiện pháp lý cho Doanh nghiệp.

Giá trị cốt lõi của Khánh An

Chúng tôi luôn hướng tới 3 giá trị cốt lõi: UY TÍN – CHẤT LƯỢNG – HIỆU QUẢ CAO. Những giá trị này không chỉ là kim chỉ nam trong hoạt động của chúng tôi mà còn là động lực để chúng tôi không ngừng phát triển. Chúng tôi tự hào khi nhận được những phản hồi tích cực từ Quý Khách hàng, điều này khẳng định chất lượng dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Khánh An sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình để mang đến dịch vụ luật tốt nhất, đồng hành cùng sự phát triển bền vững của Quý Khách hàng.

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KHÁNH AN

Website: https://khanhanlaw.com/

Địa chỉ:Toà nhà 88 Tô Vĩnh Diện, Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội

Hotline: 02466.885.821 hoặc 096.987.7894.

Email: info@khanhanlaw.net

Xem thêm: Dịch vụ thành lập công ty tại Singapore 2025 hiệu quả, tiết kiệm