Cần giấy tờ gì khi làm giấy đăng ký kết hôn?

Hôn nhân là một dấu mốc quan trọng trong cuộc đời mỗi người – không chỉ là sự kiện đánh dấu bước ngoặt tình cảm, mà còn là một sự kiện pháp lý được nhà nước công nhận và bảo hộ. Để tình yêu được pháp luật thừa nhận và đảm bảo quyền lợi hợp pháp trong cuộc sống hôn nhân, việc đăng ký kết hôn là bước bắt buộc, không thể thiếu. Tuy nhiên, dù là việc tưởng chừng đơn giản, nhiều cặp đôi vẫn lúng túng, mất thời gian thậm chí gặp rắc rối khi không chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết.

Vậy làm giấy đăng ký kết hôn cần những giấy tờ gì? Có cần phải công chứng không? Người nước ngoài hoặc kết hôn xa quê cần chuẩn bị thêm những thủ tục gì? Những câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng quan trọng, bởi chỉ cần thiếu một loại giấy tờ, quá trình đăng ký có thể bị trì hoãn, gây ảnh hưởng đến kế hoạch và tâm lý của hai bên gia đình.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp đầy đủ và chính xác các loại giấy tờ cần có khi đi đăng ký kết hôn, từ trường hợp phổ thông đến những trường hợp đặc biệt như kết hôn với người nước ngoài, tái hôn, đăng ký khác nơi thường trú,... Với hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu và cập nhật theo quy định mới nhất, bạn sẽ hoàn toàn yên tâm để chuẩn bị chu đáo cho ngày trọng đại của mình – cả về mặt tình cảm lẫn pháp lý.

Đăng ký kết hôn là gì? Có bắt buộc không?

1. Định nghĩa

Đăng ký kết hôn là một thủ tục hành chính quan trọng, thể hiện sự thừa nhận của Nhà nước đối với mối quan hệ hôn nhân giữa hai người khác giới. Cụ thể, theo quy định tại Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam, đăng ký kết hôn là việc hai bên nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng hợp pháp tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền – thường là Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã, phường nơi cư trú của một trong hai bên.

Chỉ khi thực hiện đúng quy trình đăng ký và được cấp Giấy chứng nhận kết hôn, quan hệ hôn nhân giữa hai người mới được pháp luật công nhận và bảo hộ đầy đủ về mặt pháp lý.

2. Có bắt buộc phải đăng ký kết hôn không?

Câu trả lời là có – nếu hai người muốn quan hệ hôn nhân của mình được pháp luật công nhận. Việc sống chung như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn không được xem là hôn nhân hợp pháp, đồng nghĩa với việc sẽ không được bảo vệ quyền lợi trong các vấn đề liên quan đến con cái, tài sản, thừa kế hay ly hôn.

Ví dụ:

• Nếu không có đăng ký kết hôn, khi hai người “chia tay”, tài sản chung sẽ không được xử lý như của vợ chồng theo luật mà chỉ là quan hệ dân sự thông thường.
• Trường hợp có con, các thủ tục xác định quyền nuôi con, cấp dưỡng… sẽ gặp nhiều khó khăn và rắc rối pháp lý hơn.

Do đó, đăng ký kết hôn không chỉ là thủ tục hành chính mà còn là cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền và nghĩa vụ của cả hai bên trong quan hệ vợ chồng, đảm bảo sự ổn định và minh bạch trong đời sống hôn nhân, đặc biệt trong những tình huống phát sinh tranh chấp.

Thẩm quyền đăng ký kết hôn ở đâu?

Việc xác định đúng cơ quan có thẩm quyền đăng ký kết hôn là rất quan trọng để đảm bảo thủ tục được thực hiện hợp pháp và nhanh chóng. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, cơ quan có thẩm quyền sẽ khác nhau:

1. Trường hợp kết hôn trong nước

Đối với các cặp đôi cùng là công dân Việt Nam, việc đăng ký kết hôn được thực hiện tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã/phường – nơi cư trú của một trong hai bên nam hoặc nữ. Cụ thể:

• Nếu cả hai bên cùng cư trú tại một địa phương, chỉ cần đến UBND xã/phường nơi cư trú để nộp hồ sơ.
• Nếu hai bên cư trú ở hai địa phương khác nhau, có thể lựa chọn đăng ký kết hôn tại UBND nơi cư trú của bên nam hoặc bên nữ, không bắt buộc phải là nơi cả hai cùng thường trú.

Việc đăng ký tại cấp xã giúp rút ngắn thời gian xử lý và thuận tiện hơn cho người dân trong các trường hợp thông thường.

2. Trường hợp kết hôn với người nước ngoài hoặc Việt kiều

Nếu một bên là người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài, thẩm quyền đăng ký kết hôn thuộc về Sở Tư pháp cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương – nơi cư trú của công dân Việt Nam.

Trong trường hợp này, hồ sơ và quy trình sẽ phức tạp hơn, cần nhiều giấy tờ chứng minh thân nhân, tình trạng hôn nhân, và có thể phải trải qua bước phỏng vấn để xác minh mối quan hệ. Ngoài ra, các tài liệu bằng tiếng nước ngoài sẽ cần được dịch sang tiếng Việt và công chứng theo quy định pháp luật.

Điều kiện để được đăng ký kết hôn

Không phải ai cũng có thể tự do kết hôn nếu không đáp ứng đầy đủ các điều kiện mà pháp luật quy định. Việc xác lập quan hệ hôn nhân chỉ hợp pháp khi đảm bảo các yếu tố sau:

1. Đủ tuổi kết hôn theo quy định

Theo Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, nam giới phải từ đủ 20 tuổi, nữ giới từ đủ 18 tuổi trở lên mới được phép kết hôn. Đây là độ tuổi được cho là đã có sự trưởng thành cả về thể chất lẫn tâm lý, có khả năng nhận thức và chịu trách nhiệm cho cuộc sống hôn nhân.

2. Kết hôn hoàn toàn tự nguyện

Kết hôn phải dựa trên sự tự nguyện của cả hai bên nam và nữ. Không được có sự cưỡng ép, lừa dối, đe dọa hay ép buộc dưới bất kỳ hình thức nào. Việc đảm bảo yếu tố tự nguyện giúp bảo vệ quyền con người, cũng như nền tảng của hôn nhân hạnh phúc và bền vững.

3. Không bị mất năng lực hành vi dân sự

Hai bên đăng ký kết hôn phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, tức là có khả năng nhận thức, làm chủ hành vi của mình. Những người bị mất năng lực hành vi dân sự (theo quyết định của tòa án) sẽ không được kết hôn, nhằm bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên và ngăn ngừa những hệ lụy pháp lý sau này.

4. Không thuộc các trường hợp bị cấm kết hôn

Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm một số trường hợp kết hôn để đảm bảo đạo đức xã hội và bảo vệ quyền con người, bao gồm:

• Người đang có vợ hoặc chồng hợp pháp (kết hôn chồng chéo là vi phạm luật và có thể bị xử lý hình sự).
• Người có quan hệ huyết thống gần gũi, như giữa cha mẹ với con, giữa anh chị em ruột với nhau, hoặc giữa những người có quan hệ họ hàng trong phạm vi ba đời.
• Kết hôn với người đang mắc bệnh tâm thần không thể làm chủ hành vi.
• Kết hôn giả tạo để hợp thức hóa mục đích khác (như nhập cư, trốn nghĩa vụ…).

Việc tuân thủ các điều kiện này không chỉ đảm bảo hôn nhân hợp pháp mà còn giúp bảo vệ quyền lợi và danh dự của các bên liên quan.

Cần giấy tờ gì khi đăng ký kết hôn?

Việc đăng ký kết hôn không chỉ là một thủ tục pháp lý quan trọng mà còn đòi hỏi sự chuẩn bị đầy đủ về mặt hồ sơ để đảm bảo được công nhận hợp pháp. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, giấy tờ cần thiết có thể khác nhau:

A. Trường hợp cả hai bên là công dân Việt Nam cư trú trong nước

Khi hai người đều là công dân Việt Nam và sinh sống trong nước, hồ sơ đăng ký kết hôn tương đối đơn giản, bao gồm:

Tờ khai đăng ký kết hôn: Theo mẫu quy định, có thể lấy trực tiếp tại Ủy ban nhân dân xã/phường hoặc tải về từ Cổng dịch vụ công quốc gia. Cả hai bên cùng ký và ghi đầy đủ thông tin.

Giấy tờ tùy thân:

• Bản chính chứng minh nhân dân (CMND), căn cước công dân (CCCD) hoặc hộ chiếu để đối chiếu khi làm thủ tục.
• Hộ khẩu thường trú hoặc giấy tạm trú hợp lệ (trong một số địa phương có yêu cầu cụ thể về nơi cư trú).

Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân:

• Do UBND xã/phường nơi cư trú thường trú hoặc tạm trú cấp, xác nhận rằng cá nhân hiện đang độc thân, đủ điều kiện kết hôn.
• Nếu đã từng kết hôn, cần bổ sung thêm quyết định ly hôn hợp pháp hoặc giấy chứng tử của vợ/chồng trước đó để chứng minh tình trạng hôn nhân hiện tại.

Ảnh chân dung (nếu có yêu cầu):

• Một số địa phương yêu cầu ảnh 3x4 của cả hai bên để in lên giấy chứng nhận kết hôn hoặc lưu hồ sơ.

B. Trường hợp kết hôn với người nước ngoài, Việt kiều hoặc người không quốc tịch

Khi một bên là người nước ngoài, người gốc Việt cư trú ở nước ngoài, hoặc người không quốc tịch, hồ sơ đăng ký kết hôn cần chuẩn bị kỹ hơn, bao gồm:

Các giấy tờ của công dân Việt Nam: Tương tự như hồ sơ nêu ở phần A (tờ khai, giấy tờ tùy thân, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân...).

Đối với bên nước ngoài hoặc Việt kiều:

• Hộ chiếu hoặc giấy tờ tùy thân có giá trị thay thế, còn hiệu lực.
• Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân hoặc tuyên thệ độc thân, do cơ quan có thẩm quyền tại nước sở tại cấp.
• Tài liệu này phải được dịch sang tiếng Việt và hợp pháp hóa lãnh sự nếu nước đó không ký hiệp định miễn hợp pháp hóa với Việt Nam.
• Giấy xác nhận đủ điều kiện kết hôn theo pháp luật của nước mà người đó mang quốc tịch (nếu nước đó yêu cầu).
• Giấy khám sức khỏe tiền hôn nhân, do cơ sở y tế có thẩm quyền cấp, để chứng minh đủ năng lực hành vi dân sự và không mắc bệnh cấm kết hôn.
• Tờ khai đăng ký kết hôn theo mẫu riêng của Sở Tư pháp, nơi tiếp nhận và xử lý hồ sơ.

Một số lưu ý quan trọng

Khi thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn, ngoài việc chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, các cặp đôi cũng cần lưu ý đến một số điểm quan trọng sau để tránh phát sinh rắc rối trong quá trình nộp và xử lý hồ sơ:

Cả hai bên bắt buộc phải có mặt khi đăng ký kết hôn: Theo quy định của pháp luật, nam và nữ phải cùng có mặt tại cơ quan đăng ký kết hôn, trực tiếp ký vào sổ hộ tịch và nhận giấy chứng nhận kết hôn. Trường hợp một trong hai bên không thể có mặt vì lý do bất khả kháng (như đang ở nước ngoài, ốm đau...), chỉ được ủy quyền trong trường hợp kết hôn có yếu tố nước ngoài và cần tuân thủ đúng quy định về việc ủy quyền có công chứng, chứng thực.

Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân có thời hạn sử dụng: Đây là giấy tờ bắt buộc trong hồ sơ đăng ký kết hôn, tuy nhiên cần lưu ý rằng giá trị pháp lý chỉ có hiệu lực trong vòng 6 tháng kể từ ngày cấp. Do đó, nếu hồ sơ bị chậm trễ quá lâu hoặc nộp quá hạn, bạn sẽ phải xin lại giấy mới.

Nên photo và lưu giữ bản sao các giấy tờ quan trọng: Bao gồm tờ khai đăng ký kết hôn, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, CMND/CCCD, hộ khẩu, quyết định ly hôn (nếu có)... để tiện sử dụng cho các thủ tục khác như làm giấy khai sinh cho con, đổi hộ khẩu, làm hộ chiếu, visa...

Một số địa phương có thể yêu cầu hồ sơ bổ sung hoặc thủ tục riêng: Dù đã có hướng dẫn chung trên toàn quốc, tuy nhiên trên thực tế, mỗi địa phương có thể có quy trình xử lý, yêu cầu về giấy tờ hoặc biểu mẫu riêng biệt. Vì vậy, nên liên hệ trước với UBND xã/phường nơi bạn dự định đăng ký kết hôn để được hướng dẫn cụ thể và cập nhật thông tin mới nhất.

Kết luận

Việc đăng ký kết hôn không chỉ đơn thuần là hoàn tất thủ tục hành chính, mà còn là bước khởi đầu chính thức cho hành trình xây dựng tổ ấm gia đình, nơi pháp luật công nhận và bảo vệ quyền lợi, trách nhiệm của hai bên vợ chồng. Vì thế, chuẩn bị đầy đủ giấy tờ cần thiết khi đi đăng ký kết hôn là điều cực kỳ quan trọng để quá trình này diễn ra suôn sẻ, nhanh chóng và không gặp trở ngại ngoài ý muốn.

Dù bạn là người chuẩn bị kết hôn lần đầu, kết hôn ở nơi không phải hộ khẩu thường trú, hay có các yếu tố đặc biệt như quốc tịch nước ngoài – thì việc nắm rõ các loại giấy tờ cần thiết là điều không thể bỏ qua. Mỗi hồ sơ đầy đủ là một bước tiến gần hơn đến cuộc sống hôn nhân hạnh phúc, hợp pháp và được bảo vệ bởi pháp luật.

Hy vọng rằng với những thông tin chi tiết, rõ ràng trong bài viết, bạn đã có được câu trả lời đầy đủ cho câu hỏi “Cần giấy tờ gì khi làm giấy đăng ký kết hôn?”. Hãy chuẩn bị thật kỹ lưỡng để buổi đăng ký kết hôn diễn ra trọn vẹn, suôn sẻ – như một khởi đầu tốt đẹp cho cuộc sống vợ chồng phía trước. Và đừng quên, một mối quan hệ bền vững không chỉ cần tình yêu, mà còn cần trách nhiệm, hiểu biết và sự chuẩn bị chu đáo – bắt đầu từ những điều nhỏ nhất như một bộ hồ sơ hoàn chỉnh.

Giới thiệu về dịch vụ Công ty tư vấn Khánh An

Khánh An tự hào là một trong những đơn vị uy tín cung cấp dịch vụ luật tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết mang đến cho Quý Khách hàng các giải pháp pháp lý toàn diện và hiệu quả, đáp ứng đầy đủ nhu cầu và yêu cầu của từng doanh nghiệp cũng như cá nhân.

Các lĩnh vực tư vấn của chúng tôi bao gồm:

• Tư vấn và cung cấp dịch vụ Luật tới doanh nghiệp Việt Nam (bao gồm doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài) và các loại giấy phép con.
• Tư vấn cho các Doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang các thị trường Singapore, Hồng Kông, BVI,...
• Tư vấn hoàn thiện Hợp đồng, các văn kiện pháp lý cho Doanh nghiệp.

Giá trị cốt lõi của Khánh An

Chúng tôi luôn hướng tới 3 giá trị cốt lõi: UY TÍN – CHẤT LƯỢNG – HIỆU QUẢ CAO. Những giá trị này không chỉ là kim chỉ nam trong hoạt động của chúng tôi mà còn là động lực để chúng tôi không ngừng phát triển. Chúng tôi tự hào khi nhận được những phản hồi tích cực từ Quý Khách hàng, điều này khẳng định chất lượng dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Khánh An sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình để mang đến dịch vụ luật tốt nhất, đồng hành cùng sự phát triển bền vững của Quý Khách hàng.

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KHÁNH AN

Website: https://khanhanlaw.com/

Địa chỉ:Toà nhà 88 Tô Vĩnh Diện, Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội

Hotline: 02466.885.821 hoặc 096.987.7894.

Email: info@khanhanlaw.net

Xem thêm: Dịch vụ thành lập công ty tại Singapore 2025 hiệu quả, tiết kiệm